Bảo hộ quyền tác giả là gì? Hồ sơ – thủ tục đăng ký chi tiết

Với xu hướng phát triển hiện nay, việc các tác giả sáng tạo ra tác phẩm hay, chất lượng bị nhiều người lợi dụng để trục lợi. Nhiều tác giả còn chưa hiểu và bảo hộ quyền tác giả cho những tác phẩm của mình. Cùng STECO tìm hiểu qua bài viết sau để rõ hơn quyền tác giả là gì? và quyền tác giả bao gồm các loại hình nào?

Quyền tác giả là gì? 

Quyền tác giả hay tác quyền là bản quyền hoặc độc quyền của một tác giả cho tác phẩm của người này.  Là một chế định pháp luật trong đó tập hợp các quy định cụ thể về việc bảo hộ các sáng tạo văn học và nghệ thuật của các tác giả, nghệ sỹ và các nhà sáng tạo khác. Quyền này bảo vệ các quyền lợi cá nhân và lợi ích kinh tế của tác giả trong mối liên quan với tác phẩm này.

Trong Khoản 2 Điều 41 Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, 2019, 2022 giải thích về định nghĩa quyền tác giả như sau:

“ Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.” 

Ý nghĩa của việc bảo hộ quyền tác giả 

• Bảo hộ quyền tác giả mục đích là hướng tới một cộng đồng tôn trọng “tài sản trí tuệ” và chỉ có ý nghĩa nếu người sáng tạo thực sự được tôn trọng các quyền về mặt tinh thần, kinh tế, được hưởng các lợi ích được khai thác từ chính tác phẩm của mình. 
• Để tạo điều kiện phát huy được tài năng trong việc sáng tạo những tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học có giá trị. Các quyền nhân thân và các quyền tài sản của tác giả, của chủ thể quyền liên quan và của chủ sở hữu quyền tác giả ở Việt Nam được pháp luật bảo đảm thực hiện.

Những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả 

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm. “Đối tượng quyền tác giả bao gồm tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học; đối tượng quyền liên quan đến quyền tác giả bao gồm cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa”. 

Tác phẩm là thành quả lao động sáng tạo của tác giả được thể hiện dưới hình thức nhất định. Căn cứ theo khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, các loại hình tác phẩm được bảo hộ ở Việt Nam bao gồm: 

• Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác.
• Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác;
• Tác phẩm báo chí; 
• Tác phẩm âm nhạc; 
• Tác phẩm sân khấu; 
• Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự;
• Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng; 
• Tác phẩm nhiếp ảnh; 
• Tác phẩm kiến trúc; 
• Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học; 
• Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian; 
• Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.

Tác phẩm được bảo hộ tác giả cần có điều kiện gì? 

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 quy định “Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu”. Quyền tác giả được phát sinh khi:

• Tác phẩm được tạo ra phải có tính sáng tạo;
• Được thể hiện d­ưới một hình thức vật chất nhất định như: truyện, thơ, tác phẩm điện ảnh… không phân biệt nội dung, chất l­ượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay ch­ưa công bố, đã đăng ký hay ch­ưa đăng ký.
•  Tác phẩm phái sinh (loại tác phẩm sáng tạo trên cơ sở một hay nhiều tác phẩm đã có bằng cách dịch, phóng tác, biên soạn, cải biên, chuyển thể.  Nếu không gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh.

Lưu ý: Các loại tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả phải do chính tác giả trực tiếp sáng tạo bằng lao động trí óc mà không phải được sao chép từ tác phẩm của người khác.

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả 

Đối với quyền tác giả: Căn cứ Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi năm 2009, 2019, 2022, các tác phẩm mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm nhiếp ảnh, điện ảnh, tác phẩm khuyết danh được bảo hộ 75 năm kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu.

Ngoài ra còn thời gian những hạng mục sẽ như sau

Hồ sơ – thủ tục đăng ký bản quyền tác giả 

Theo cổng dịch vụ công quốc gia. Thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả sẽ có những hồ sơ và thủ tục như sau: 

Cơ quan thực hiện: Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Tổng kết

STECO đã cung cấp thông tin về bảo hộ quyền tác giả, ý nghĩa của việc bảo hộ quyền tác giả, để các tác giả có thêm thông tin. Cần hỗ trợ tư vấn hãy liên hệ với STECO ngay hôm nay để chúng tôi hỗ trợ tư vấn.